Blijf werkstress de baas! Wij geven je uitleg en tips

Werkstress versus Werkdruk

Werken is gezond en een beetje werkdruk hebben we zelfs nodig om goede prestaties te leveren en een voldaan gevoel te krijgen. Soms kan de spanning echter te groot worden en kan werkdruk omslaan in werkstress. Je prestaties, welzijn en gezondheid kunnen hier dan onder lijden. Werk mag energie kosten, maar het moet je ook energie opleveren om in evenwicht te blijven. Dit klinkt misschien logisch, maar in de praktijk is dit toch moeilijker dan je denkt. Je moet leren goed naar jezelf te luisteren, want het is heel belangrijk om hier bewust mee om te gaan en op tijd aan de bel te trekken als je merkt dat je energiebalans verstoord raakt.

Oorzaken werkstress

Iedereen is anders en dus ervaart ook iedereen op een andere manier stress. Hoe hoog legt iemand de lat? Hoeveel plezier haal je uit je werk? Hoe vul je je energiebronnen aan? En hoe hou je alles lekker in balans? Al deze factoren spelen mee en hebben invloed op je stresslevels.

Maar ook je privésfeer speelt een belangrijke rol. Denk bijvoorbeeld aan ziekte en/of overlijden van een dierbare, een scheiding, verhuizing of zwangerschap en geboorte, problemen met opvoeding, financiële problemen, trouwen of een ontslag. Dit zijn allemaal gebeurtenissen die de balans verstoren. Als deze disbalans te lang blijft aanhouden kunnen stressklachten ontstaan. Ook is het nou eenmaal zo dat sommige mensen gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van stressklachten, soms zelfs met een burn-out als gevolg. Alleen daarom is het zo belangrijk om dit soort dingen op tijd te signaleren, zodat je er iets aan kunt doen.

De signalen van werkstress

Bij grote werkdruk zijn is het belangrijk te letten op je alertheid en concentratievermogen. Een piekmoment voel je lichamelijk doordat je bijvoorbeeld meer transpireert of prikkelbaarder bent. Als het stressmoment voorbij is, heeft je lichaam weer tijd om te herstellen. Houdt de stress langer aan? Dan heb je onvoldoende ruimte om je weer op te laden en dat kan bepaalde gevolgen hebben. Zo kan het zijn dat je minder productief bent, of bijvoorbeeld dat je moeite hebt met veranderingen op de werkvloer of in je werkzaamheden. Je kunt cynischer zijn over de werkdruk, je werk, de organisatie waar je werkt of sneller geïrriteerd raken naar collega’s. Ook komt het voor dat mensen zich bij deze symptomen vaker ziek melden. Mocht je een van deze signalen herkennen, dan is dat niet meteen reden voor paniek. Het is al een hele stap dat je het signaleert en dat je weet dat er iets moet veranderen om die werkstress te verlagen.

Werkstress voorkomen

Natuurlijk zijn er voldoende voorbeelden waarin je werkstress bijna niet kunt voorkomen. Maar er zijn verschillende kleine dingen die je kunt doen om de werkdruk niet te hoog te laten oplopen.

• Zorg ervoor dat je iedere dag even pauzeert. En ja, dat is iets anders dan je boterhammen achter je computer opeten, terwijl je een paar mails beantwoordt. Dus ga even weg van je werkplek. Is het lekker weer? Maak en keer een wandeling, in je eentje of met een collega. Loop een parkje in, ga even rustig zitten kijken naar het groen of de mensen om je heen en geniet daar van je lunch.
• Ben je klaar met je werk? Zorg dan voor voldoende ontspanning. Fiets eens met een ommetje naar huis en neem gewoon eens een keer een andere route, sla een keer linksaf in plaats van rechts en kijk waar je uitkomt.
• Kook je graag? Zet je favoriete muziekje op en verwen jezelf (en je eventuele huisgenoten) met een lekker vers maaltje. Gezonde voeding is namelijk ook belangrijk.
• Zorg ervoor dat je voldoende beweging krijgt. Dus ga lekker sporten, maak een wandeling, volg een yogaklasje, ga naar de bokschool of ga gewoon een rondje fietsen. Wat je doet maakt niet zo heel veel uit. Door je fysiek in te spannen, zorg je ervoor dat je je hoofd leeg kunt maken en je daarna weer meer ‘head space’ krijgt om over je werk na te denken.
• Klinkt misschien suf, maar toch: zorg dat je voldoende slaapt. Vergis je niet hoe belangrijk een goede nachtrust voor je is. Heb je moeite in slaap te vallen? Leg je telefoon weg en pak een boek. Of maak eens een sudoku. Nog suffer misschien, maar het werkt echt ontspannend. Don’t believe us? Just try it.

Werkstress verminderen

Merk je nou ondanks bovenstaande tips en alle andere dingen die je zelf al probeert te doen, dat je werkstress langere tijd onverminderd hoog blijft, of zelfs erger wordt? Dan is het tijd om aan de bel te trekken:

• Pak zelf de regie en vraag een gesprek aan met je leidinggevende. Voel je dat je vermoeid bent, minder concentratie of weinig energie hebt, dan is het tijd om een gesprek aan te vragen. Wacht vooral niet af, want dan stapelen problemen zich alleen maar verder op.
• Bereid je goed voor op je gesprek. Waar liggen momenteel de frustraties? Waar word je juist blij van? Bedenk welke oplossingen jou zouden helpen.
• Luister naar elkaar. Je leidinggevende zit misschien ook met bepaalde problemen. Ga samen op zoek naar een oplossing die jullie beiden past.
• Heb je geen goede relatie met je leidinggevende? Ga dan op zoek naar de vertrouwenspersoon binnen de organisatie. Deze persoon kan een luisterend oor bieden en helpen met eventuele vervolgstappen.
• Neem de tijd voor het gesprek zodat jullie allebei je zegje kunnen doen. Maak duidelijke afspraken met elkaar en plan een vervolggesprek om te kijken of de situatie is verbeterd.

Bepaalde onderwerpen die in een gesprek naar voren kunnen komen:

• Beslis mee over je werkzaamheden. Word je bijvoorbeeld van bepaalde taken niet meer gelukkig? Dan moet er gezocht worden naar een oplossing.
• Eigen tijd kunnen indelen. Het kan bijvoorbeeld heel erg helpen dat jij zelf bepaalt wanneer jij je werkt doet. Je spreekt wel duidelijke deadlines af, maar wanneer jij het werk vervolgens uitvoert, bepaal je zelf.
• Minder taken of meer collega’s. Heb je momenteel te veel werk? Dan kan het helpen om te kijken of er niet een extra collega nodig is. Mocht dat niet lukken, moet er gekeken worden of je (tijdelijk) minder werkzaamheden en/of verantwoordelijkheden kunt krijgen.
• Meer steun van collega’s. Soms kun je het gevoel hebben dat je niet meer helemaal lekker in een team samenwerkt. Met elkaar hierover praten en nieuwe afspraken maken, kan enorm helpen om de werkdruk te verlagen.
• Werk anders organiseren. Misschien ben je niet meer blij met bepaalde processen. Het is goed om dit bespreekbaar te maken en te kijken of en hoe die processen anders georganiseerd kunnen worden.

Voorkom een burn-out

Er zit een verschil tussen overspannen zijn en een burn-out hebben. Overspannenheid is omkeerbaar als je op tijd de oorzaak van de stress wegneemt. Als je te lang met de stressklachten blijft lopen kan dit uiteindelijk leiden tot een burn-out. Wanneer je een burn-out hebt, ben je lichamelijk en geestelijk volledig uitgeput. Ook speelt negativiteit een grote rol. Iemand die eerst vol passie werkte, vindt zijn of haar werkt opeens niets meer leuk of gelooft niet meer in zichzelf. Een burn-out krijg je niet van de ene op de andere dag, maar komt voor wanneer stressklachten zich voor een langere tijd hebben opgehoopt. Het is dus belangrijk om tijdig in te grijpen bij werkstress om dit te voorkomen.

Blijf in balans

Het belangrijkste is dat jij leert balans aan te brengen en/of te behouden: wat geeft je energie en wat kost energie? Ga dus regelmatig bij jezelf na of je nog gelukkig bent met de manier waarop het nu gaat. Is dit niet het geval? Probeer er zelf iets aan te doen, of vraag een gesprek aan met je leidinggevende. Mensen van buitenaf kunnen namelijk niet altijd zien dat er iets aan de hand is. Door op tijd aan de bel te trekken en actie te ondernemen, zorg je écht dat je weer in evenwicht komt en weer lekker aan de slag kunt. Balance is key!

Lukt het nog niet helemaal om mentaal de deur te sluiten na een lange werkdag?
Lees ons blog: 7 Tips voor een betere werk-privé balans